Als je als kiezer naar de verkiezingsprogramma’s van de CU, GL en D66 kijkt zou je kunnen denken: waarom is D66 zo’n grote voorstander van samenwerking in een regering met GL en waarom is D66 zo mordicus tegen deelname aan een regering met CU?

Als je naar de inhoud van de programma’s kijkt lijkt het er in eerste instantie op dat de verschillen tussen GL en D66 zelfs groter zijn dan die tussen CU en D66. Kijk bijvoorbeeld naar de hervormingen van de arbeidsmarkt, zoals versoepeling van het ontslagrecht en verkorten van de WW, de zorg, zoals het nationale zorgfonds, het terugdringen van de staatsschuld, zoals strikt vasthouden aan de Europese 3% norm van het overheidsbegrotingstekort enzovoort, enzovoorts ….

Op persoonlijk niveau hebben Pechtold en Segers in afgelopen 4,5 jaar herhaaldelijk laten zien dat ze prima zaken kunnen doen samen. En toch zijn er in de politiek zaken waarover geen compromissen te sluiten zijn. Althans, daar lijkt het op.

In campagnetijd heeft Pechtold niet voor niets gezegd dat het vervolg van de initiatiefwet van Pia Dijkstra over voltooid leven aan de kamer overgelaten kan worden en dat het geen onderdeel van het regeerakkoord hoeft te zijn. Naast de CU was ook het CDA tegen de initiatiefwet van D66. Maar het was duidelijk dat Buma het compromis van Pechtold om dit soort ethische onderwerpen aan de kamer over te laten een prima oplossing vond.

Daarentegen liet Segers tijdens de campagne weten dat de CU geen deel gaat uitmaken van een regering die de initiatiefwet voltooid leven moet uitvoeren. Dus hij zei indirect dat het compromis van het CDA met D66 niet genoeg is voor de CU. Hij ontkent hiermee zelfs het democratische recht van de Kamerleden van de toekomstige coalitie om zelfstandig voor de initiatiefwet voltooid leven te stemmen mocht dat ooit behandeld worden in de Kamer. Dat Pechtold dit nooit gaat accepteren als een democraat is op zich niet zo vreemd. Maar eigenlijk moeten Rutte en Buma dit ook niet willen accepteren.

Wil Segers de 5 Kamerzetels van de CU verzilveren in invloed op het beleid, dan kan hij misschien naar Ede kijken. De CU is in de gemeenteraad van de grootste stad in de Biblebelt, Ede, veel groter dan in de Kamer (6 van 39 zetels). Koopzondag stond al jaren op de agenda van de politiek in Ede, maar vooral voor de verkiezingen. De coalities van conventionele en seculiere partijen in Ede verklaarden het onderwerp koopzondag altijd taboe. Daardoor haalden de pogingen van de seculiere oppositie partijen om over dit onderwerp te praten het überhaupt nooit. Maar de conventionele partijen (SGP, CDA en CU) hebben sinds 2010 hun meerderheid in de Edese raad verloren. Tijdens de campagne in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 voerden de seculiere partijen GemeenteBelangen, D66 en PvdA net zo hard campagne voor koopzondag als de christelijke partijen CDA en CU daartegen. Toch uitten beide kampen zich voor de verkiezingen niet over eventuele breekpunten. Ook hier was het compromis om de raad zelfstandig te laten beslissen. En het college zou dat faciliteren door een referendum te houden in de stad Ede (waar GemeenteBelangen, D66 en PvdA groot zijn) en de buitendorpen (waar CDA en CU groot zijn) over de vrije winkeltijden. De buitendorpen hebben tegen gestemd en Ede stad voor. De meerderheid van de Edese raad heeft toen naar aanleiding daarvan besloten om de koopzondag alleen in Ede stad toe te staan. De coalitie van CDA, CU, GemeenteBelangen, D66 en PvdA ging daarna stabiel verder.

Segers moet beseffen dat hij niet van de andere 71 Kamerleden van VVD, CDA en D66 kan verlangen niet zelfstandig over een initiatief van de Kamer te mogen stemmen.

Dit artikel verscheen eerder op de website van Joop.nl.